Popüler medikal dizi The Pitt, her bölümde izleyicileri ekrana kilitlerken, gerçek hayatta acil servislerde görev yapan bir doktor dizideki tıbbi sahnelerin doğruluğunu sorguladı. Alanında uzman doktor, CPR uygulamalarından travma yönetimine kadar pek çok detayın “dramatik etki” uğruna bilimsellikten uzaklaştığını belirtti.
Kurgu ile Gerçeklik Arasındaki İnce Çizgi
Son yıllarda medikal dizilerin izleyici kitlesi büyük oranda arttı. Ancak bu dizilerde sunulan sağlık müdahaleleri, çoğu zaman gerçeği yansıtmaktan uzak oluyor. The Pitt dizisini mercek altına alan İstanbul merkezli bir acil servis doktoru, dizinin pek çok sahnesinin tıbbi protokollere aykırı olduğunu ve bunun izleyiciye yanıltıcı bilgiler sunduğunu ifade etti.
Dr. Kerem Y., sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, “Senaryo güzel ama gerçekte öyle işler yürümüyor,” diyerek dizide yer alan bazı kritik sahnelere dair detaylı eleştirilerde bulundu.
Dizideki Tıbbi Gerçekçilik Eksiklikleri Neler?
Dr. Kerem’in açıklamalarına göre, dizide yer alan bazı tıbbi sahneler hem uygulama biçimi hem de süreci bakımından gerçeği yansıtmıyor:
- CPR sahneleri yetersiz ve yanlış: Kalp masajı, gerçek hayatta çok daha güçlü basınç ve dakikada 100-120 bası oranıyla uygulanır. Dizide ise yüzeysel ve kısa süreli yapılıyor.
- Şok cihazı kullanımı hatalı: Defibrilatör çoğu zaman düz çizgide (asistoli) değil, ventriküler fibrilasyon durumunda uygulanır. Dizide bunun ayrımı yapılmıyor.
- İntubasyon ve solunum desteği süreçleri eksik: Hava yolu açma ve oksijen desteği gibi işlemler sterilite kurallarına uymadan, çoğu zaman yalnızca görsel efekt amacıyla sergileniyor.
- Travma hastalarında müdahale sıralaması karışık: Gerçek acil serviste öncelik, yaşamı tehdit eden sorunların çözümüdür. Ancak dizide bazen estetik yaralara odaklanılıyor.
- Ekip içi iletişim abartılı ve gerçek dışı: Acil tıp, hiyerarşi ve koordinasyonla yürür. Dizide ise bireysel kahramanlıklar, sistemin önüne geçiyor.
Eğlence Uğruna Bilinçsiz Bilgilendirme Riski
Dr. Kerem Y., bu tür sahnelerin izleyicide “ben de yapabilirim” algısı yarattığını ve bu durumun özellikle ilk yardım konusunda yanlış uygulamalara yol açabileceğini vurguladı.
“Televizyonda gördüğümüz her şeyi doğru sanıyoruz. Ama gerçek tıpta her müdahalenin yeri, zamanı ve gerekçesi vardır. Hatalı bilgi, hayati risk demektir.”
Sağlık Profesyonelleri Ne İstiyor?
Türkiye’de birçok doktor, hem kamu hem özel hastanelerdeki iş yüküne rağmen, medyada mesleklerinin daha doğru temsil edilmesini talep ediyor. Bunun için:
- Dizi ekiplerinin tıbbi danışmanlarla çalışması
- Senaryo aşamasında gerçek acil servis senaryolarının incelenmesi
- Görsel efekt yerine gerçeklik temelli anlatım tercih edilmesi
gerektiği ifade ediliyor. Zira diziler yalnızca kurgu değil, aynı zamanda toplumsal bilinç oluşturma aracı olarak da değerlendiriliyor.
Yalnızca “The Pitt” Değil, Genel Bir Sorun
Tıbbi doğruluk sorunu sadece The Pitt dizisine özgü değil. Daha önce Grey’s Anatomy, House M.D., The Good Doctor gibi diziler de benzer eleştirilerle gündeme gelmişti. Ancak The Pitt, yerli yapım olması nedeniyle Türkiye’deki sağlık çalışanlarının deneyimiyle doğrudan kıyaslandığı için daha fazla dikkat çekiyor.
Gerçeklik, Anlatının Gücünü Zayıflatmaz
Uzmanlara göre dramatik anlatı ve bilimsel doğruluk bir arada yürütülebilir. İzleyici duygusal olarak etkilenirken, aynı zamanda doğru bilgilendirilebilir. Bu da yalnızca eğlence değil, kamusal fayda sağlayan bir içerik üretimi anlamına gelir.
Dr. Kerem Y.’nin değerlendirmesi, dizilerdeki tıbbi sahnelerin ne denli dikkatli kurgulanması gerektiğini gözler önüne seriyor. Sağlık sektörü, yalnızca kamera önünde değil; senaryonun arkasında da ciddiyetle ele alınmayı hak ediyor.
